Opis problemu zdrowotnego

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność w Polsce z tego powodu należy do najwyższych w Europie. Współczesny styl życia sprzyja niestety rozwojowi chorób układu krążenia. Do najistotniejszych czynników należą:

• nadciśnienie tętnicze krwi (wartość RR > 140/90 mm Hg),
• zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższone stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL- cholesterolu, triglicerydów i niskie stężenie HDL- cholesterolu),
• palenie tytoniu - sprzyja chorobie wieńcowej, często towarzyszy stresowi podnoszącemu ciśnienie i powodującemu przeciążenie układu krążenia
• niska aktywność ruchowa = miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał
• nadwaga - sprzyja chorobie wieńcowej, miażdżycy i nadciśnieniu (każdy dodatkowy kilogram oznacza dla naszego serca zwiększoną pracę, otłuszczenie serca osłabia jego czynność i prowadzi do niewydolności).
• nieracjonalne odżywianie- sprzyja nadwadze i podwyższeniu poziomu cholesterolu we krwi
• upośledzona tolerancja glukozy,
• wzrost stężenia fibrynogenu,
• wzrost stężenia kwasu moczowego,
• nadmierny stres,
• wiek,
• płeć męska,
• obciążenia genetyczne.

Brak profilaktyki i lekceważenie czynników ryzyka prowadzi do rozwoju chorób układu krążenia, a w efekcie do niewydolności serca.

Do kogo kierowany jest program?

Adresatami programu są w szczególności osoby obciążone czynnikami ryzyka, zadeklarowane do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i w tym roku będące w 35, 40, 45, 50 oraz 55 roku życia, u których nie została dotychczas rozpoznana choroba układu krążenia i które w okresie ostatnich 5 lat nie korzystały ze świadczeń udzielanych w ramach programu (także u innych świadczeniodawców).

Badania w ramach programu

Badania można wykonać u swojego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej bez skierowania, który zbada min. poziom cholesterolu i glukozy we krwi oraz oceni ryzyko zachorowań na te choroby.

• Pomiar ciśnienia tętniczego - wielkość ciśnienia tętniczego krwi podaje się za pomocą 2 liczb- pierwsza - jest zawsze wyższa i oznacza ciśnienie skurczowe (czyli mierzone bezpośrednio po skurczu serca tzn., w chwili przechodzenia fali krwi przez tętnicę); - druga - jest niższa i oznacza ciśnienie rozkurczowe (mierzone, gdy fala tętna zanika)

• Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego: 120/ 80 mmHg - maksymalna wartość normy: 135/85 mmHg O nadciśnieniu tętniczym mówimy wówczas, gdy podczas kilkakrotnych pomiarów, dokonywanych w spoczynku, ciśnienie przekracza wartości graniczne, uznane za prawidłowe. Podwyższone ciśnienie tętnicze wywołuje szereg niekorzystnych zmian w naczyniach krwionośnych, sercu, nerkach i mózgu. Nie leczone może prowadzić do udaru mózgu, choroby niedokrwiennej i zawału serca. U osób z nadciśnieniem znacznie częściej niż u ludzi z prawidłowym ciśnieniem tętniczym, występuje niewydolność mięśnia sercowego i inne choroby układu krążenia.

• Określenie BMI – wskaźnik masy ciała (masę ciała w kg dzielimy przez wzrost w metrach podniesiony do potęgi drugiej –kg/m2) -prawidłowa masa (BMI) 18,5-24,9 - nadwaga – BMI powyżej i równy 25 - stopień I otyłości: 30-34,9 - stopień II otyłości: 35-39,9

• Badanie poziomu cholesterolu i trójglicerydów.

Cholesterol jest tłuszczowym związkiem chemicznym, niezbędnym do życia; powszechnie dzieli się na cholesterol dobry i zły.

- LDL - "cholesterol zły" - korzystny dla zdrowia jest niski poziom LDL. Jeśli poziom jest zbyt wysoki złogi cholesterolu odkładają się w tętnicach i dochodzi do przyspieszonej miażdżycy oraz zwężenia tętnic. Nieodpowiednia dieta obfitująca w pożywienie z dużą ilością tłuszczów zwierzęcych podwyższa stężenie cholesterolu LDL.

- HDL - "cholesterol dobry", posiada właściwości przeciwmiażdżycowe. Korzystny dla zdrowia jest wysoki poziom HDL. U niektórych osób zbyt wysoki poziom cholesterolu uwarunkowany jest genetycznie, jednak w większości przypadków wysoki poziom cholesterolu jest wynikiem wadliwego odżywiania. Badanie poziomu cholesterolu pozwala ocenić, czy w naszym organizmie nie ma zaburzeń gospodarki lipidowej. W badaniu o nazwie "lipidogram" ocenia się zwykle stężenie kilku parametrów: cholesterolu, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL.
- Oprócz tych parametrów istotny jest jeszcze jeden: trójglicerydy. Nadmierne stężenie trójglicerydów zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca.

Prawidłowe wartości:

Cholesterol całkowity – poniżej 190 mg/dl (5,0mmol/l )
- LDL cholesterol – poniżej 115 mg/dl (3,0 mmol/l )
- HDL cholesterol u kobiet - 46 mg/dl (1,2 mmol/l ) i powyżej
- HDL cholesterol u mężczyzn – 40 mg/dl (1,0 mmol/l ) i powyżej
- trójglicerydy (TG) – poniżej 150 mg/dl (1,7mmol/l)